1. Relevant voor functie?
Als jouw ziekte of beperking niet relevant is voor de uitoefening van de functie waar je op solliciteert, dan hoef je die niet te melden in een sollicitatiegesprek. Een chronische darmziekte bijvoorbeeld kan tot verzuim leiden, maar dat kan een verstuikte enkel ook. Werkgevers weten dat er gewoon geen garantie bestaat op een ‘100% gezonde’ werknemer. Ga voor jezelf na of je het werk waar je op solliciteert goed kunt doen zoals je bent, inclusief jouw bijzonderheden. Als je aandoening wel direct relevant is voor de uitoefening van je functie, ben je verplicht dat te melden.
2. Realistisch: voorselectie
Bij het zoeken naar werk is het wel verstandig om realistisch te zijn over je mogelijkheden. Daarom is een voorselectie van passend werk belangrijk. Ben je net hersteld van een burn-out, laat stressvolle banen dan even liggen en zoek het in een functie die je aankunt – een baan waarvan je weet dat je werk en privé in balans kunt houden.
3. Eigen regie op hoe en wanneer
Je maakt zelf de keuze hoe je jouw aandoening, beperking of eigenaardigheid ter sprake brengt tijdens een sollicitatie. Aan de ene kant: je hoeft het niet groter te maken dan het is. Maar aan de andere kant: voorkom een verrassing van de werkgever door het gesprek hierover uit te stellen totdat je het contract hebt getekend.
Beslis je erover te beginnen, doe dat dan vanuit kracht. Er zijn dan twee vervolgvragen: hoe breng ik het en wanneer breng ik het? Over het hoe: besef dat het een unieke kans is om jezelf te laten zien inclusief je kwetsbaarheid en onzekerheid. Maar ook: je kracht en je lef om te tonen wie je bent. Dat waarderen mensen enorm. En wanneer? Begin erover op het juiste moment, als je vertrouwen en respect ervaart. Dat kan in het eerste gesprek, maar ook in een vervolggesprek.
4. Testvraag
Het kan verstandig zijn om in het gesprek toe te werken naar jouw specifieke probleem. Dat kun je bijvoorbeeld doen met een testvraag: bijvoorbeeld een vraag over het sociale beleid van de werkgever, over flexibele werktijden of wat langer durend zorgverlof. Bij grotere bedrijven staat dit in de cao of de arbeidsvoorwaardenregeling. Hoe sociaal de werkgever in de praktijk is kun je ook ontdekken via (relaties van) medewerkers of via reviews op sociale media.
5. Vanuit kracht
Misschien wel de allerbelangrijkste: begin erover vanuit kracht. Vertel wat het inhoudt en vraag of de werkgever daar rekening mee kan en wil houden. Op het moment dat je dat doet is er sprake van een gedeelde verantwoordelijkheid. Wees wel duidelijk wat je precies vraagt van je werkgever: een prikkelarme omgeving (ADHD), een goed te ventileren ruimte (COPD), een ruimte met weinig scherp licht (migraine), flexibele werkzaamheden (na burn-out weer van start), een leidinggevende die bereid is zich voor je in te zetten.
Juist omdat het zo dichtbij jezelf is en emoties kan oproepen, kan het lastig zijn om over jouw ziekte, aandoening, beperking, kwetsbaarheid tijdens een sollicitatie te beginnen. Laat de angst voor afwijzing je niet verlammen, pak de regie en bepaal zelf of, hoe en wanneer je daar aandacht voor vraagt.
Doe het vanuit kracht, authentiek, laat jezelf zien. Praat erover met je dierbaren of met professionals. Oefen alsof het een pitch is over je toegevoegde waarde en vraag feedback.
Een goede coach helpt je met je twijfels, je kracht en zwakte en met het oefenen van de beste insteek. Graag help ik je een belangrijke stap te zetten.